Çıkış noktası belirsiz, onlarca çeşide sahip olan dondurma dünyanın her yerinde her yaştan insanın en sevdiği lezzetlerden. Serinletici etkisi ve farklı tatlarıyla hemen herkesin sevdiği dondurmalar, özellikle sıcak yaz aylarının vazgeçilmez lezzetleri arasında yer almaktadır.
O halde gelin biraz dondurmanın çeşitlerine bakalım.
Ülkemizde Anadolu topraklarında yaygın olan karsambaç, dondurmanın atalarından. Karma, karlama, kar helvası isimleriyle de bilinen bu lezzet, kışın taze yağmış kar veya rendelenmiş buza tahin, pekmez, vişne şerbeti, portakal suyu gibi karışımların eklenmesiyle oluşan bir buz lapası.
Bizim karsambaç ve bici bicimizin benzeri İtalya’da da var tabi. Sorbe veya sorbet içinde süt bulunmayan dondurulmuş bir meyve püresi. Şeker ve suyun çeşitli lezzetlerle birleştirilmesi ile oluşturulan dondurulmuş tatlı, İtalya’nın birçok yerinde olduğu gibi dünyaya da yayılmış durumda.
Orijinali Sicilya’ya dayanan granita, aslında bir çeşit sorbe ama Sicilya’da daha kristalli bir dokuda. Şeker ve suyun çeşitli lezzetlerle birleşmesiyle oluşuyor. Hatta buzlandırılmış tatlıyı çeşitlendirmek için 400 kadar farklı çiçek türü yetiştirdikleri bile söyleniyor.
%100 Romalı Bir Lezzet: Grattachecca
Dondurmanın atalarından sayılan karsambaç, bici bici, sorbet ve granita’nın bir başka çeşidi ise: Grattachecca! Roma yerlilerinin sıcak yaz günlerinde ferahlamak için dondurmanın yerine tercih ettikleri bir lezzet. Gelato’dan daha hafif olan bu ferahlatıcı, çeşitli şurup veya meyvelerin buzlarla karıştırılmasıyla oluşuyor.
Gelato:
Türkiye’de de epey popüler olan, Latince donmuş anlamına gelen “gelatus” sözcüğünden türeyen, yavaş hızda karıştırılarak elde edilen kremamsı gelato, diğer tüm dondurmalara göre daha yoğun ve kıvamlı. Meyvelerin tadını bu kadar net almamızın sebebi de bu. Gelato’nun tanımlayıcı bir diğer özelliği ise çok az hava içermesi ve yağ ve şeker oranının diğer dondurmalardan %50-60 daha az olması.
Diğer popüler dondurma çeşitlerine bakmaya devam edelim.
Amerika’da en yaygın dondurma çeşitlerinden olan Sundae, sos ve şuruplarla servis edilen kremsi bir tür. Dondurmalı sodanın satışı, Evanston kasabasındaki din adamları tarafından pazar günleri yasaklanıyor. Bu yüzden tarifinde soda yerine şurup kullanılmaya başlıyor ve adı Sundae oluyor.
Japonların Mochi dondurmaları, pirinç hamurunun sakız kıvamına gelene kadar dövülmesiyle elde edilen, tek lokmalık dondurulmuş dolgular. Yumuşacık pirinç topları geleneksel olarak vanilya, çikolata ve çilekli. Hazırlanan dolgular en son yapışmasını önlemek için patates ve mısır nişastası ile kaplanıyorlar.
Hint dondurması olan Kulfi ise çubuk saplanmış dondurmaların en geleneksel olanı. Hindistan, Sri Lanka, Nepal’de oldukça popüler. Dondurmaya göre daha yoğun ve kremsi olma sebebi çırpılmadan elde edilmesi. Muhallebi kıvamlı kulfi çoğunlukla mango, gül, kakule, safran ve fıstık ile tatlandırılıyor. Kıvamından dolayı erimesi de biraz daha uzun sürüyor.
Günümüzde Bastani Sonnati İran’a özgü bir dondurma. Kâğıt helvanın arasına sıkıştırılarak yenen Bastani Sonnati, süt, şeker, yumurta, gül suyu, safran, vanilya ve Antep fıstığı ile yapılıyor. Bazen salep de ekleniyor.
Peki, her şeyin bir günü var da dondurmanın özel bir günü olamaz mı?
Her yıl Temmuz ayının üçüncü pazarı Dondurma Günü olarak kutlanmaktadır.
